Retinoid là thuật ngữ khá quen thuộc với những tín đồ skincare, chúng được biết đến với công dụng điều trị mụn trứng cá và lão hóa cực kỳ hiệu quả. Nhưng chính xác Retinoid là gì? 7 công dụng nổi bật của Retinoid? Sự khác biệt giữa Retinoid và Retinol? Retinoid nào là thuốc kê đơn và đâu là mỹ phẩm? Cùng Zakka Naturals tìm lời giải cho những lầm tưởng để hiểu rõ hơn về Retinoid trong bài viết sau đây nhé!
Retinoid Là Gì?
Retinoids là một họ các hợp chất thuộc nhóm vitamin A, hoạt động trên da bằng cách liên kết với các thụ thể Retinoic Acid (RAR) và RXR. Các thụ thể RAR và RXR được tìm thấy trong nhân tế bào da (cả tế bào sừng và nguyên bào sợi) và nhiều loại tế bào khác.
Retinoid là gì?
Vào những năm 1970, Retinoid được sử dụng như một phương pháp điều trị mụn trứng cá. Nhưng sau đó các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng Retinoid cũng làm mờ các đốm sừng quang hóa, làm đều sắc tố và tăng tốc độ luân chuyển của các tế bào mang đến khả năng cải thiện kết cấu da, giảm sự xuất hiện của nếp nhăn biểu bì, ngăn chặn các dấu hiệu lão hóa sớm.
Các loại Retinoid bôi ngoài da phổ biến hiện nay có thể kể đến như:
Các loại Retinoid bôi ngoài da phổ biến hiện nay
- Nhóm cần kê toa: Tretinoin (Retin-A, Generic), Tazarotene (Avage, Tazorac), Alitretinoin, Trifarotene và Adapalene (Differin) (Adapalene cũng có sẵn không cần kê đơn với công thức nồng độ 0,1%).
- Nhóm không kê toa: Retinol, các dẫn xuất este Retinyl, Retinaldehyde.
Hiện nay, có rất nhiều lầm tưởng về thành phần Bakuchiol khi được nhiều người khẳng định là một dạng Retinoid tự nhiên. Thực chất, Bakuchiol hoạt động không liên kết với thụ thể RAR và do đó theo định nghĩa nó không phải là Retinoid. Bakuchiol chỉ có hiệu quả chống lão hóa tương tự như tác dụng của Retinoid.
Retinoid Và Retinol?
Nhiều người nhầm lẫn Retinoid và Retinol là 2 thành phần hoàn toàn khác nhau. Retinol là một hoạt chất thuộc họ Retinoids (cũng là dẫn xuất của nhóm Vitamin A), vì vậy chúng có chung cơ chế hoạt động trên da.
Cơ chế hoạt động Retinol và Retinoid
Retinoid hoạt động ở cấp độ tế bào với cơ chế rất phức tạp: Retinoid đi qua các màng bảo vệ bên ngoài của da đến lớp đáy thượng bì, nơi chúng xâm nhập vào tế bào chất của nguyên bào sợi. Khi vào trong tế bào chất, tất cả các Retinoid sẽ chuyển đổi thành All Trans Retinoic Acid (ATRA). ATRA sau đó đi vào nhân tế bào với sự trợ giúp từ các protein liên kết với Retinoic Acid tế bào (CRABP). Khi ATRA liên kết với các thụ thể RAR và thụ thể retinoid X (RXR), từ đó chúng kích hoạt các gen liên quan đến sinh lý của tế bào sừng để thực hiện chức năng ngăn ngừa sự thoái hóa của cấu trúc nền biểu bì.
7 Công Dụng Của Retinoid
Retinoids thực hiện nhiều chức năng cho da, dưới đây là 7 công dụng quan trọng của Retinoid đối với làn da:
1. Điều Trị Mụn
Retinoid đã được sử dụng điều trị mụn trứng cá trước khi chúng dùng để điều trị nếp nhăn. Trong nhiều thử nghiệm lâm sàng về mụn trứng cá, các nhà nghiên cứu nhận thấy làn da trông mịn màng và trẻ trung hơn khi được điều trị bằng Tretinoin. Quan sát này đã dẫn đến rất nhiều nghiên cứu về Retinoid điều trị nếp nhăn trên mặt.
Tác dụng điều trị mụn của Retinoid
Retinoid giúp hỗ trợ điều trị mụn bằng cách:
- Làm thông thoáng lỗ chân lông bị bít tắc và hoạt động hiệp đồng với các kháng sinh tại chỗ để cho phép chúng xâm nhập vào lỗ chân lông, tiêu diệt vi khuẩn tiềm ẩn gây ra mụn trứng cá.
- Giảm các cytokine gây viêm và ức chế các con đường gây viêm khác: Các thụ thể TLR (Toll-like receptor) được kích hoạt bởi một loại vi khuẩn có tên là Cutibacteria Acnes. Khi C. Acnes kích thích TLR, tình trạng viêm xảy ra bằng cách kích hoạt các cytokine như TNF-alpha, IL-8 và các loại khác. Retinoid all trans retinoic acid (ATRA) ngăn chặn sự kích hoạt TLR, ngăn ngừa tình trạng viêm do vi khuẩn C. Acnes.
2. Chống Lão Hoá
Mục tiêu của bất kỳ quy trình chăm sóc da chống lão hóa là tăng lượng collagen trong biểu bì. Retinoids đã được chứng minh ngăn ngừa lão hóa da bao gồm nếp nhăn, chảy xệ, mỏng da bằng cách kích hoạt các gen sản xuất Collagen, Elastin và Hyaluronic Acid. Đồng thời, chúng ức chế các gen tạo ra enzyme phá vỡ các thành phần cấu trúc như Collagenase, ma trận metallicoproteinase (MMP), Elastase, Gelatinase. Từ đó, mang lại làn da trông trẻ trung, rạng rỡ, căng mịn, đàn hồi và chắc khỏe hơn.
3. Kiểm Soát Sản Xuất Dầu
Lợi ích kiểm soát sản xuất dầu quá mức trên da của Retinoid bắt nguồn từ cơ chế thúc đẩy quá trình thay đổi tế bào bằng cách khiến các tế bào da bong ra, đẩy nhanh quá trình đào thải bã nhờn còn sót lại, đồng thời nhờ vào chức năng tổng hợp GAGs của Retinoid, các lớp biểu bì sẽ được tăng cường độ ẩm. Từ đó giúp làn da luôn trong trạng thái cân bằng dầu - nước, da căng và chắc khỏe hơn.
4. Cải Thiện Nếp Nhăn Và Rãnh Nhăn Trên Da
Retinoids duy nhất trong nhóm kê toa được FDA chấp thuận để cải thiện nếp nhăn và rãnh nhăn trên da là Tretinoin và Tazarotene. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cũng đã chỉ ra rằng Retinol có hiệu quả trên các nếp nhăn một cách an toàn và hạn chế tối đa tình trạng kích ứng hơn. Với cơ chế kích thích tái tạo tế bào và ngăn chặn việc sản xuất enzyme collagenase gây đứt gãy collagen. Ngoài ra, các Retinoid cũng kích thích tổng hợp collagen loại 1 để củng cố sự đàn hồi cho làn da, làm giảm sự xuất hiện của đường nhăn, mờ nếp nhăn hiện có cũng như ngừa hình thành nếp nhăn mới.
5. Phục Hồi Thâm Mụn
Retinoids đã được chứng minh là có tác dụng phục hồi thâm mụn nhờ ức chế sản xuất enzyme tyrosinase. Cùng với quá trình luân chuyển tế bào, lớp da chết được thay thế bằng tế bào mới giúp làn da sáng mịn và rạng rỡ hơn.
6. Đều Màu Da
Retinoids được sử dụng để làm đều màu da, điều trị các rối loạn sắc tố sau viêm, nám và tình trạng lentigines (những tổn thương lành tính xảy ra trên những vùng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời).
7. Tái Tạo Da
Retinoid - Chìa khóa tái tạo da
Một trong những lợi ích quan trọng của Retinoid là tái tạo da bằng cách tăng tốc độ luân chuyển tế bào, điều chỉnh sự bong tróc da. Sự bong tróc được điều hòa bởi các yếu tố tăng trưởng biểu bì (EGF) tăng lên bởi ATRA. EGF kích hoạt các tế bào gốc ở biểu bì , thúc đẩy chúng tăng tốc độ phân chia tế bào, tạo ra các tế bào mới và đẩy các tế bào da cũ lên bề mặt da, dẫn đến tốc độ bong tróc nhanh và có trật tự hơn. Sự bong tróc tăng lên giúp tái tạo cấu trúc biểu bì, mang lại làn da sáng mịn, căng bóng.
Hy vọng với những chia sẻ cụ thể trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Retinoid và Retinol. Cho dù bạn bị lão hóa da, nổi mụn hay có vết thâm trên mặt, Retinoids đều có thể giúp ích. Điều quan trọng là sử dụng chúng đúng cách và đúng bước trong quy trình chăm sóc da để tránh tác dụng phụ.
